قله تخت سلیمان یکی از قلل مرتفع منطقه علم‌کوه و تخت سلیمان می‌باشد که در منطقه کوهستانی البرز غربی و در استان مازندران واقع شده است. این قله در مرکز چین‌خوردگی بلند و طولانی رشته‌ای به همین نام در ارتفاع ۴۶۵۹ متر از سطح دریا (در البرز شمالی) واقع شده‌است.قله تخت سلیمان از سمت شمال توسط تیغه‌ایی با ارتفاعات برج مانند ۴۴۰۰ متری به خط‌الرأس دندان اژدها و تیغه رستم نیش جنوبی متصل است و از جناح غرب و جنوب‌غربی توسط یال‌های پرشیب و ریزشی به مجموعه یخچال‌های هفت‌خوان می‌رسد. تخت سلیمان از جنوب توسط تیغه‌ایی به برج‌های شانه‌کوه و در ادامه به وسیله گرده آلمان‌ها به قله علم‌کوه  متصل است. این قله از سمت شرق هم با یال‌های پرشیب به یخچال‌های منطقه تخت‌چال و تخت‌سلیمان منتهی می‌شود که دیواره معروف تخت‌سلیمان هم در همین سمت قرار گرفته است. قله تخت سلیمان از سمت غرب به یخچال غربی علم‌کوه به نام یخچال اسپیلت و یخچال هفت‌خوان ختم می‌شود.مهم‌ترین مسیرهای صعود به قله تخت‌سلیمان:1-مسیر شمالی: سرچال - رستم‌نیشت - سیاه‌گوگ جنوبی- دندان‌اژدها - قله تخت سلیمان (که از نظر فنی در زمستان جذابیت بسیار زیادی دارد.)2-مسیر جنوبی: پناهگاه سرچال -  مسیر تخت‌چال یا منطقه علمچال - گردنه شانه‌کوه - صعود یال جنوبی - قله تخت سلیمان3-مسیر غربی: دره سه هزار - گردنه شانه‌کوه - یال جنوبی -  قله تخت سلیمان شرح برنامه: روز دوشنبه 25 تیرماه 1403 ساعت 2:30 بعد از ظهر  با یک گروه چهار نفره به سرپرستی آقای مهدی فراهانی از تهران با دو دستگاه خودرو شخصی به سمت  مجتمع کوهستانی ونداربن حرکت کردیم، عصر همان روز به پناهگاه رسیدیم وبعد از بررسی شرایط تصمیم گرفتیم که شب در پناهگاه استراحت کنیم مطابق برنامه ساعت 2:15 صبح سشنبه 26 تیرماه از ونداربن حرکت را به موازات رودخانه به سمت سرچال آغاز کردیم، از مشخصه های این مسیر عبور نمودن از دو پل چوبی بر روی رودخانه می باشد، سپس به یک سنگ بزرگ در مسیر می رسیم که به سنگ کشتی معروف است تقریبا در میانه راه می‌باشد و یکی از مشخصه های این مسیر اصلیاین مسیر می باشد. بعد از سنگ کشتی مسیر مقداری شیب بیشتری می گیرد و افزایش ارتفاع بیشتر می گردد. بعد حدود 4 ساعت و نیم پیمایش در هوای خنک به جانپناه سرچال رسیدیم، در آنجا استرحت کوتاهی نمودیم و از چشمه موجود در آنجا مقداری آب برداشتیم و به سمت  دهلیز شمال شرقی شروع به پیمایش کردیم مسیر تا ابتدای دهلیز شیب نسبتا کمی دارد و در بیشتر مسیر باید از روی یخچال عبور نمود. در ارتفاع 4000 متری به ابتدای دهلیز رسیدیم و کرامپون پوشیدیم  و با کلنگ و وارد مسیر صعود شدیم، مسیر دارای شیب بسیار تندی ست، برف نسبتا زیادی در دهلیز بود با توجه به آب شدن برف شل شدن سنگهای دهلیز هرز گاهی ریزش سنگ از بالادست داشتیم به همین دلیل باید کاملا مراقب بود و چشم از مسیر برنمی‌داشتیم تا در صورت قرار گرفتن در مسیر ریزش سنگ احتمالی بتوان واکنش مناسب را نشان داد صدمه صدمه‌ای به اعضای تیم وارد نگردد. تا ارتفاع حدود 4300 متری بر روی برف صعود نمودیم وسپس کمی به سمت چپ منحرف شدیم و  وارد مسیر سنگلاخی و پر از سنگ ها درشت و ریز شدیم که منتهی به قله می شود، این بخش مسیر زمان نسبتا زیادی را از ما گرفت. حدود ساعت 12:30 به قله رسیدیم استراحت کوتاهی کردیم و سمت غرب حرکت کردیم تا به مسیر فرودمان که دهلیز شمال غربی بود برسیم، در این مسیر مقداری دست به سنگ شدیم، باتوجه به ریزشی بودن عبور از مسیر نیازمند دقت بسیازر زیاد است. از ابتدای دهلیز شمال غربی به دلیل شیب بسیار تند و ریزش دانم سنگ تصمیم گرفتیم که با دو حلقه طناب که همراهمان بود اقدام به فرود کنیم تا فرود با ایمنی بیشتری انجام شود، با استفاده ازکلنگ برف اقدام به ایجاد کارگاه T  شکل نمودیم و این تکنیک فرود را تا انتهای دهلیز و رسیدن به بخش بدون برف ادامه دادیم، شیب این دهلیز شمال غربی بیشتر از دهلیز شمال شرقی می باشد و  با توجه به عرض کمتر و وجود دیواره ریزشی در هر دو سمت عبور از آن  نیازمند دقت بسیاری می باشد.دوباره به کف یخچال برگشتیم و پیمایش را به سمت جانپناه سرچال ادامه دادیم، حدود ساعت 6:15 بود که به جانپناه رسیدیم وبعدداز استراحتی کوتاه و برداشتن آب ساعت 6:45 فرود به سمت پناهگاه ونداربن را شروع کردیم به ساعت 20:45  شب با رسیدن به ونداربن برنامه به پایان رسید.کل مسافت پیمایش شده از ونداربن به ونداربن: 22 کیلومترکل مدت زمان اجرای برنامع: 18 ساعتشروع برنامه ساعت 2:15 صبح 26 تیر ماه 1403پایان برنامه: ساعت 20:45 شب 26 تیرماه 1403وضعیت  جوی در روز اجرای برنامه:در روز اجرای برنامه هوا بسیار صاف و خنک بود و پدیده جوی خاصی وجد نداشت. به دلیل واقع شدن این قله در کنار یخچال‌های بزرگ طبیعی، به طور کلی دمای منطقه پایین است باید پیش بینی پوشاک مناسب را داشت.دسترسی به آب در منطقه:1-قرارگاه ونداربن22-چشمه کنار کشتی‌سنگ3-چشمه کنار کنگلک بالا (کنار گوسفندسرا) که آب کمی در این زمان داشت.4-پناهگاه سرچال (آب چشمه از طریق لوله به کنار پناهگاه منتقل شده است) بنابر اعلام برخی از همنوردان سال قبل آب بسیار کمی داشت. وضعیت آنتن دهی تلفن همراه:در بیشتر مسیر ونداربن به سرچال آنتن دهی وجود ندارد و یا بسیار ضعیف است. در پناهگاه سرچال آنتن‌دهی موبایل خیلی خوب است. بعد از پناهگاه هم در صورتی که در ارتفاعات قرار بگیریم احتمال آنتن‌دهی وجود دارد.نیازمندیهای صعود:1.     گذراندن دوره های برف و یخ و داشتن توانایی و دانش پیمایش در برف چال و یخچال2.     همراه داشتن طناب و کرامپون کلنگ برف3.     استفاده از پوشاک مناسب پیمایش در برف و یخ4.     حضور مستمر در ارتفاع نسبتا بالا، آمادگی و هم‌هوایی نفرات شرکت‌کننده بسیار مهم است.5.     در صورت قصد اقامت در سرچال همراه داشتن کیسه خواب و لباس گرم مناسب شب مانی ضروری می‌باشد

معرفی قلل اسپید چال و همهن قله‌های اسپیدچال (3225 متر) و همهن (3636 متر) در منطقه لواسان و شمال روستای امامه قرار دارند. همهن جزء مجموعه قلل خط‌الراس مرکزی البرز است که از قله گل زرد در گردنه امازاده هاشم جاده هراز آغاز شده و به ترتیب از شرق به غرب قله‌های سیاه پلاس، فیل زمین، گاوبینی، سر سیاه غارها، پرسون، ریزان، آتشکوه، مهرچال، پیرزن کلون، همهن و... ادامه می‌یابد.   شرح برنامه برنامه مطابق رسم همیشگی باشگاه آلپ، از خیابان شریعتی پایین تر از پل سیدخندان و راس ساعت 3:45 صبح روز جمعه 18 خرداد 1403 با یک دستگاه مینی بوس شروع شد. بعد از حدود یک ساعت به محل آغاز کوهپیمایی در جاده لواسان-امامه (حدودا 1300 متر بعد از روستای امامه) رسیدیدم و پس از پیاده و آماده شدن، راس ساعت 4:55 صبح حرکت به سمت قله اسپید چال را از راه پاکوب داخل دره کنار جاده به سمت شمال شرقی آغاز کردیم. مسیری که ما برای رسیدن به قله اسپید چال و در ادامه قله همهن در پیش گرفتیم، مسیر صعود زمستانه (مسیر جنوبی) و اغلب از روی یال بود. بعد از دو ساعت و نیم پیمایش و تقریبا بدون توقفی برای استراحت، حدود ساعت 7:30 صبح به قله اسپید چال رسیدیم. بعد از حدود 20 دقیقه استراحت و صرف صبحانه مسیر را در همان جهت شمال شرقی و از روی یال به سمت قله همهن ادامه دادیم. از اینجا به بعد می‌توان گفت مسیری خط الراسی بود که در مواقعی کاهش ارتفاع هم داشتیم. جاهایی از مسیر و روی گردنه مقداری هم دست به سنگ داشت و سپس از شیب نسبتاً ملایمی بالا رفتیم تا به روی یال اصلی رسیدیم. پس از دو سه بار استراحت خیلی کوتاه و عبور از مسیر جذابی که در بعضی جاها به صورت تیغه‌ای بود و یکی دو نقطه از مسیر هم برف چال‌هایی در سمت شمالی تیغه ها وجود داشت، در ساعت 10:30 به قله همهن رسیدیم. روی قله همهن چشم‌انداز زیبایی در جهت شمال تا شمال غربی به قلل جانستون، پالون گردن، خلنو و سرکچال‌ها وجود داشت. بعد از حدود 40 دقیقه استراحت روی قله همهن برای بازگشت بر اساس نظر سرپرست برنامه، مسیر تابستانه (دشت مهرچال) انتخاب شد. بلافاصله بعد از قله در یک شیب تقریبا تند و در جهت شرق فرود آمدیم، حدود نیم ساعت بعد و با رسیدن به دره در مسیر پاکوب کنار رودخانه و در جهت جنوب غربی با یک شیب کم و مسیری طولانی بعد از حدود 2 ساعت در شمال روستای امامه بالا به محل پارک خودرو رسیدیم و از جاده لواسان راهی تهران شدیم. وضعیت هوا در تمام مدت برنامه عالی بود با دمای بطور متوسط 20 درجه سانتیگراد، آفتابی و بدون وزش باد. آنتن‌دهی موبایل در طول مسیر رفت و برگشت در برخی نقاط وجود داشت. چشمه آب هم تنها در انتهای مسیر برگشت مشاهده شد. با توجه به بارندگی‌های فراوان اردیبهشت و خرداد ماه، وضعیت پوشش گیاهی و سرسبزی مسیر بخصوص در برگشت که از دره مهرچال بود بسیار چشم نواز و زیبا بود.

گزارش برنامه بیستون مسیر منصور علی پور زمان بندی برنامهشروع برنامه روز اول از ابتدای محل پارک ماشین: 9:00رسیدن به کارگاه طول اول: 10:15رسیدن به پله دوم و پناهگاه یال سخت: 17:00شروع روز دوم از طول 13: 7:00رسیدن به پله سوم و ابتدای طول 19: 13:15رسیدن به قله: 16:30فرود از پاکوب تا پلیس راه: 19:30 اطلاعات در مورد مسیر صعود:رسیدن تا پای مسیر: برای رسیدن به محل پارک ماشین از روستای بلوردی به سمت خاکی پشت روستا و مختصات 34.3791744 ، 47.4043543 رفتیم. در انتهای جاده خاکی مکان نسبتا مسطحی برای پارک ماشین هست. به گفته افراد محلی بیستون، امنیت این جادههای خاکی برای پارک ماشین مناسب نیست. انتخاب بهتر پارک کردن ماشین در محلی مناسبتر و رفتن تا پای مسیر با تاکسیهای محلی است. خوشبختانه ماشین ما در طی برنامه در امان مانده بود. بعد از پارک ماشین و تجهیز کولهها به سمت دره رفتیم. در محلی که ماشین را پارک میکنید یک تپه کوچک سمت راست شما مشاهده میشود. به سمت تپه شروع به حرکت کردیم کمی شرقتر از تپه درهای وجود دارد وارد دره شدیم. از ابتدای دره سنگچین هایی را میشد مشاهده کرد که نشان دهنده مسیر بودند. هرچه جلوتر می رفتیم با دیدن سنگچینها از اینکه مسیر درست را آمدهایم مطمئن تر میشدیم. در مسیر دره نیاز به دست به سنگ شدن و عبور از چند گرده سنگ هست. ما برای گذر از دره و رسیدن به طول اول از طناب استفاده نکردیم ولی قسمتهایی از مسیر دره را می توان تا 5.10b هم درجه داد. در نهایت در انتهای دره سمت چپ لکه بزرگ و سیاهرنگی روی دیواره وجود دارد که نشان دهنده ابتدای مسیر منصور است. طول اول را بدون طناب صعود کردیم و به کارگاه طول اول درست سمت راست لکهی سیاه رسیدیم. طولهای مسیر منصور:طول 1: فکر میکنم دلیل اینکه متوجه نشدیم طول اول راه صعود میکنیم نبود رول بولت بود. درجه مسیر پایین است.طول 2: اینجا اولین رول بولت مسیر منصور را دیدیم. یک تراورس طولانی به سمت چپ و رسیدن به کارگاه.طول 3: این طول از یک دهلیز عبور میکند و در بالای دهلیز به کارگاه می رسد.طول 4: رول بولت های این طول مشخص بود و سیر مسیر را میشد از طریق بولتهای دنبال کرد.پیاده روی تا ابتدای طول 5: طنابها را جمع کردیم و به سمت شرق شروع به حرکت کردیم. سمت راست تا جایی که به یک کتیبه بزرگ میرسیدیم رفتیم یک کارگاه کنار کتیبه بود. متوجه شدیم این کارگاه برای فرود است پس کمی غرب تر حرکت کردیم با مشاهده فیس سیاه رنگ شروع به صعود کردیم تا به کارگاهی رسیدیم که زیر یک کنج زیبا قرار داشت. بعدتر متوجه شدیم حدود 25 متر از طول 5 را تا رسیدن به این کارگاه صعود کردیم. یعنی در میان طول 5 در یک قسمت کنج مانند یک کارگاه نیمه راحت وجود داشت.طول 5: اولین طولی که نیاز به پوشیدن کفش سنگ حس میشد. درجه این طول در حدود 5.10c بود. تعداد رول بولتها در کراکس مسیر نسبتا زیادتر بود و نیازی به ابزار گذاری حس نشد. بعد از عبور از کنج بالا بر روی یک طاقچه مانند سمت راست کارگاه طول 5 قابل رویت بود. نسبتا کارگاه راحتی بود و جا برای دو نفر کافی بود.طول 6: در این طول یک فرند سایز متوسط استفاده کردیم. رول بولت ها به خوبی مسیر را مشخص میکردند.طول 7: طول 8: با یک تراورس کوتاه به سمت راست شروع میشود سپس به سمت بالا صعود کردیم. در نزدیکی کارگاه فاصله میانیها زیاد بود، از میانی استفاده نکردیم ولی میشد برای ایمنی بیشتر یک یا دو میانی استفاده کرد.غار کریستالی: کمی بعد از طول 8 به غاری زیبا رسیدیم.طول 9: در انتهای غار پشت گردهای که سمت چپ بود رول بولت ها را دیدیم. میتوان گفت فاصله رول بولت ها نزدیک و درجه A0 که در کروکی گفته شده مناسب این طول است. کراکس مسیر در یک کلاهک بالای گرده است که درجه 5.12 دارد. دقت کنید نفر آخر که وظیفه پاکسازی مسیر (کوییکها) را دارد حتما از مهارت کافی برخوردار باشد چون مقدار شکست طناب در رول بولت بالای کلاهک زیاد است و ممکن است با چالش مواجه شود.طول 10: به سمت یک دهلیز میرود و سمت چپ دهلیز یک کارگاه راحت دارد.طول 11: این طول نیز رول بولت ها کافی بودند. در انتهای این طول یک غار هست که برای رسیدن به کارگاه باید از آن عبور میکردیم. دهانه غار خیلی بزرگ به نظر نمیآید ولی با درآوردن کولههایمان هر سه به راحتی از آن عبور کردیم. شکست طناب در این طول زیاد بود.طول 12: دهلیز را ادامه دادیم بالای دهلیز جایی که نسبتا شیب کمتر میشد یک کارگاه روی زمین بود. به پله دوم مسیر رسیدیم.پناهگاه یال سخت: تقریبا 200 متر چپ تر از کارگاه طول 12 با چند دقیقه پیاده روی به پناهگاه زیبای یال سخت رسیدیم. پتوهای کف پناهگاه همگی خیس بودند ظاهرا سقف پناهگاه مشکل داشت و باران شبهای قبل وارد پناهگاه شده بود. آنها را خارج کرده و جایی پهن کردیم. شب را داخل پناهگاه خوابیدیم. از طنابهایمان و مقداری پلاستیک که در پناهگاه بود به عنوان زیرانداز استفاده کردیم تا خیس نشویم. میتوان گفت خواب راحتی در پناهگاه داشتیم.طول 13: بالاتر از کارگاه طول 12 کمی چپ تر به روی کتیبهمانندی با شیب کم میشد دو رول بولت ابتدای مسیر را دید. هر سه این قسمت را رد کردیم. کارگاه این طول را پیدا نکردیم.طول 14: این طول یک گرده نسبتا بزرگ است که رول بولت هایی مشخص دارد بالای گرده سمت راست کارگاه طول 14 بود.طول 15: برای صعود این طول یک ثابت به بولت اول تا شکست اول مسیر کشیدیم و حمایتچی برای شکست کمتر طناب حمایت را از آنجا انجام میداد. این طول تعداد زیادی میخ و رول بولت داشت و درجه صعود مصنوعی A0 داشت. این طول را مصنوعی صعود کردیم و به کارگاهی معلق زیر یک سقف رسیدیم.طول 16: از رول بولت دوم به بعد حمایتچی نفر صعود کننده را نمی دید. بعد از گذر از لبهی دیوار تا میانی بعدی فاصله زیادی بود و در فیس امکان گذاشتن میانی وجود نداشت. درجه صعود 11a بود. دقت کنید بعد از اینکه از دید حمایتچی خارج میشوید رول بولتی نمی بینید باید به سمت یک گرده که سمت راست شماست بروید. یک منقاری پایین گرده بود که با یک تسمه از آن میانی گرفتیم. تقریبا از پای منقاری می توان رول بولت ها را بالا تر دید. در پایین گرده نیز از فرند سایز بزرگ استفاده کردیم. بعد گرده تبدیل به یک کنج باریک میشود و بالا سمت چپ کارگاه قابل رویت است. از نظر من این طول چالش برانگیز ترین قسمت مسیر منصور بود.طول 17: با کمی تراورس به سمت چپ اغاز میشد ابتدای ان یه کتیبه بود که میانی های ان نزدیک به هم بود و بالای آن چندین کنج و شکاف وجود داشت و فاصله میانی ها بسیار زیاد میشد تا جایی که انتخاب مسیر و شکاف سخت میشد که یه گوه چوبی در یکی از شکاف ها باعث شد نفر سر طناب از مسیر منحرف بشه و به سختی خودش رو به کارگاه برسونه. در ضمن برای این طول از چندین ابزار بعنوان میانی بهره گرفتیمطول 18: مسیر 10a  تعداد رول ها محدود در انتهای مسیر هم کارگاه وجود ندارد. مسیر برای صعود نیاز به ابزار گذاری دارد.پیاده روی پله سوم و تراورس طول 19: وقتی به این پله رسیدیم عکسی که در کروکی وجود داشت را نگاه کردیم، بالاتر رفتیم و در یک غار کوچک استراحت کردیم. بالای غار سمت راست یک رول بولت قدیمی بود. صعود کردیم و به ابتدای تراورس بعد از پله سوم رسیدیم. یک کارگاه راحت در ابتدای طول بود. تراورس رول بولت های زیادی داشت و در اواسطش یک پله 1 متری به پایین باید فرود میآمدیم.طول 20: تمام این طول حالت کنج و باز است. تکنیک صعود پاگستر خوبی برای صعود این طول نیاز بود. ما تصمیم گرفتیم نفر قد بلندتر تیم (186) سانتر را برای صعود سرطناب بفرستیم. فاصله میانی ها زیاد بود و از 2 فرند یکی سایز بزگ یکی کوچک استفاده شد. کارگاه این طول بالا سمت راست قرار دارد و از نوع راحت است.طول 21: در این طول از ابتدای مسیر حمایتچی نسبت به صعود کننده دید نداشت. تعداد رول بولتها کم بود و از میانی فرند استفاده شد.پیاده روی تا ابتدای طول 22: با دیدن عکسها به سمت ابتدای مسیر حرکت کردیم چپتر و پایین تر از ابتدای طول 22 یک کارگاه فرود وجود داشت که میتواند غلط انداز باشد. دقت کنید ابتدای این طول کارگاه ندارد. از پایین در ابتدای یک گرده دو رول بولت را دیدیم و به سمت رول بولت ها صعود کردیم.طول 22: سیر صعود مسیر توسط رول بولت ها مشخص بود و از 2 میانی فرند نیز استفاده شد.طول 23: در کروکی مسیر ، سیر صعود از سمت چپ سنگ بزرگ طاق مانند کشیده شده بود ولی رول بولت ها سمت راست سنگ بود. بعد از عبور از سنگ بزرگ به سمت چپ تراورس کردیم و ادامه رول بولتها از چپ ادامه داشت. مسیر فرود از قله: به سمت غربی فرود آمدیم، دره سرسبز اول را رد کردیم و از دره بعدی فرود آمدیم تا به پلیس راه رسیدیم. تقریبا از ابتدای دره مسیر پاکوب مشخص است. ترجیها از ترک جی پی اس برای فرود استفاده کنید.  از پلیس راه تاکسی دربست گرفتیم و تا محل پارک ماشین رفتیم.