گزارش مهتاب نوردی قله توچال

موقعیت جغرافیایی استان

تهران- میدان تجریش- خیابان دربند- میدان سربند

ناهمواری های استان و نحوه شکل گیری آن

استان تهران در جنوب شرقی مرکز رشته کوه‌های البرز که در شمال ایران از آذربایجان تا خراسان با جهت غربی- شرقی کشیده شده، قرار دارد.
رشته کوه‌های البرز به سه دیواره تقسیم می‌شود:
1-دیواره شمالی: ارتفاعات محدودی از این دیواره در استان تهران و بقیه آن در استان مازندران قرار دارد.
2-دیواره میانی: حد شمالی استان را تشکیل می‌دهد و بلندترین قسمت رشته کوه‌های البرز مرکزی است. کوه دماوند به ارتفاع ۵۶۷۱ متر در بخش لاریجان شهرستان آمل استان مازندران قرار دارد. این دیواره بزرگ کوهستانی به صورت کوه‌های «کندوان» و پس از آن کوه‌های «طالقان» در شمال غربی استان، تا محل به هم پیوستن رود «الموت» به «طالقان رود»، ادامه می‌یابد. در شمال شرقی نیز این دیواره با نام رشته ارتفاعات شهرستان فیروزکوه و سوادکوه تا دره رود فیروزکوه (شعبه اصلی حبله رود) که از جنوب دامنه‌های شرقی آن می‌گذرد، ادامه می‌یابد. در شرق دره فیروزکوه که پس از دریافت زیرشاخه‌هایی حبله رود نامیده می‌شود، ارتفاعات «شهمیرزاد» شروع می‌شود.
3-دیواره جنوبی: سومین بخش از ارتفاعات مرکزی است که رودخانه‌های جاجرود و کرج آن را بریده و به سه قسمت جدا از هم تقسیم نموده‌است. این سه قسمت عبارت‌اند از:
کوه‌های لواسانات که بین دره‌های رود دماوند و جاجرود قرار دارند و در شمال به دره «رود لار» محدودند. دنباله این کوه‌ها در شرق جاده آبعلی و دماوند تا دره حبله رود ادامه یافته‌اند.
کوه‌های شمیرانات که میان سرچشمه‌ها جاجرود و کرج قرار دارند و بلندترین نقطه آن‌ها قله‌ها خلنو، سرکچال و کلون‌بستک با ارتفاع بین ۴۲۰۰ تا ۴۳۷۵ متر است.
کوه‌های کهار که از غرب دره رود کرج آغاز شده و در جنوب طالقان رود به موازات آن ادامه دارند.
4-علاوه بر این سه دیوار کوهستانی، در جنوب و شرق دشت تهران کوه‌هایی با ارتفاع کمتر وجود دارند که مهم‌ترین آن‌ها کوه‌های حسن‌آباد و نمک در جنوب و بی‌بی شهربانو و القادر در جنوب شرقی و ارتفاعات قصرفیروزه در شرق است.

تقسیمات سیاسی استان

شهرستان تهران دارای ۳ بخش ، ۱ شهر به نام تهران ، ۴ دهستان به نام های سولقان ، سیاهرود، خلازیر و آفتاب و ۵۹ آبادی بوده است به طوری که ۹,۱ درصد بخش ها ، ۲.۳درصد شهرها ، ۵.۶ درصد دهستان ها و ۵.۸ درصد آبادی ها دارای سکنه استان در این شهرستان قرار دارد.
سطوح تقسیمات سیاسی کشور از بالاترین سطح تا پایین ترین آن به ترتیب شامل : استان، شهرستان، بخش و دهستان میباشد. بدینگونه که هر استان از چند شهرستان، هر شهرستان از چند بخش و هر بخش از چند دهستان تشکیل میشود. لازم به ذکر است که هر دهستان نیز شامل تعدادی نقاط روستایی، مکان و مزرعه میباشد که عناصر تقسیماتی نامیده میشوند.
استان: واحدی از تقسیمات كشوری است با محدوده جفرافیایی معین، كه از به هم پیوستن چند شهرستان همجوار با توجه به موقعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و طبیعی تشكیل می‌شود.
شهرستان: واحدی از تقسیمات كشوری است با محدوده جغرافیایی معین كه ار بهم پیوستن چند بخش همجوار كه از نظر عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی واحد متناسب و همگنی را به وجود آورده‌اند.
بخش: واحدی است از تقسیمات كشوری كه دارای محدوه جغرافیایی معین بوده و از به هم پیوستن چند دهستان همجوار مشتمل بر چندین مزرعه، مكان، روستا و احیاناً شهر كه در آن عوامل طبیعی و اوضاع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی واحد همگنی را به وجود می‌آورد به نحوی كه با در نظر گرفتن تناسب، وسعت، جمعیت، ارتباطات و دسترسی و سایر موقعیت‌ها، نیل به اهداف و برنامه‌ریزی‌های دولت در جهت احیاء امكانات طبیعی و استعدادهای اجتماعی و توسعه امور رفاهی و اقتصادی آن تسهیل گردد.
دهستان: كوچك‌ترین واحد تقسیمات كشوری است كه دارای محدوده جغرافیایی معین بوده و از به هم پیوستن چند روستا، مكان، مزرعه همجوار تشكیل می‌شود كه از لحاظ محیط طبیعی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی همگن بوده و امكان خدمات رسانی و برنامه‌ریزی در سیستم و شبكه واحدی را فراهم می‌نماید.
شهر: شهر محلی است با حدود قانونی كه در محدوده جغرافیایی بخش واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل، دارای سیمائی با ویژگی‌های خاص خود بوده به طوری كه اكثریت ساكنان دائمی آن در مشاغل كسب، تجارت، صنعت، كشاورزی، خدمات و فعالیت‌های اداری اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودكفایی نسبی برخوردار و كانون مبالات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حوزه جذب و نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل دارای ده هزار نفر جمعیت باشد.

شرح گزارش برنامه

قله توچال را از مسیرهای مختلف و متنوعی می توان صعود کرد و وجود تله کابین در مسیر ولنجک امکان صعود را حتی برای گردشگران و افراد عادی فراهم می کند. از سویی صعود از برخی مسیرها مانند خط الراس دارآباد بخصوص در فصل زمستان می تواند طاقت فرسا باشد. بنابراین درجه سختی برنامه از نسبتا ساده تا بسیار سخت است. برنامه توچال مناسب برای افراد با توانایی پیمایش در طبیعت از 2.5 کیلومتر تا 32 کیلومتر در مسیرهای ناهموار طبیعت مانند پاکوب و مسیرهای دارای شیب است. پنج شنبه 25 فروردین 1401 حدود ساعت 23:30 از میدان دربند ضمن دیدار دوستان  برنامه را  از کنار مجسمه کوهنوردبه سمت قله توچال ( توچال به معنی چال آبگیر و دریاچه‌ی کوچک است. چون قله‌ی توچال در کنار دریاچه از یخ طبیعی قرار دارد آن را بدین نام خوانده‌اند) آغاز کردیم .قلّه توچال، به دلیل نزدیکی به تهران، همواره شمار زیادی صعودکننده دارد. به همین دلیل مورد توجه بسیاری از کوهنوردان است.این منطقه تفریحی با ارتفاعی 1700 متری از سطح دریا، اصلی ترین مسیر برای صعود به بلندی های کوهستان البرز مرکزی است و هر ساله افراد زیادی با گذر از این راه زیبا و دیدنی، خود را به قله توچال و دیگر قلل مرتفع می رسانند. دره دربند، دره درکه، روستای امامزاده داوود، دره دارآباد، خط الراس دارآباد، دره فرحزاد، پیست اسکی توچال، تله کابین توچال و گلابدره از بهترین جاذبه های توچال هستند.مشهورترین نقطه دربند، میدان سربند و مجسمه 3 متری کوهنورد آن است که به یکی از نمادهای تهران بدل شده و افراد زیادی با آن عکس یادگاری دارند. در کنار این مجسمه‌ زیبا، محیط کوهستانی، گذر رودخانه‌ باصفای دربند از میان پیچ و خم دره، رستوران‌ها و دکه‌های کوچک و بزرگ، امامزاده ابراهیم و سورتمه دربند، آبشار دوقلو و پناهگاه شیرپلا در مسیرصعود قله توچال از دیگر جذابیت ها و دیدنی های این محله باصفا به شمار می آیند.بعد از طی کردن مسیر آسفالت  تله سیژ دربند را مشاهده خواهیم کرد. تله سیژ دربند حدود 60 متر ارتفاع و 600 متر طول دارد که در طی مسیر چشم اندازی زیبا از تهران را پیش چشم شما قرار می دهد.خوبست بدانید که برای استفاده از این تله سیژ محدودیت هایی وجود دارد؛ مثلا کودکان زیر 10 سال و کسانی که کمتر از 125 سانتیمتر قد دارند، باید با همراه سوار تله سیژ شوند. کودکان زیر سه سال هم تحت هیچ شرایطی نمی توانند از تله سیژ استفاده کنند. جالب است بدانید که تاریخ ایجاد تله سیژ به حدود 40 سال پیش باز می گردد. در ابتدا مردم روستای پس‌قلعه و کوه نوردان از آن برای رفت و آمد به روستا و مسیرهای کوهستانی استفاده می کردند. پس از مدتی مردم عادی نیز که برای تفریح و گردش به دربند می آمدند با استفاده از تله سیژ به نقاط مرتفع تر دربند رفته و در میان منظره چشم نواز و کوهستانی آن بساط چای و پیک نیک برپا می کردند. صعودمان را ضمن معرفی اعضا و با سرقدمی جناب هادی سروردرتاریکی شب در هوای گرگ ومیش ونسبتا" خنک که با نورزیبای مهتاب زیبایی مسیررا چندین برابر می نمود از کنار رودخانه ای که قهوه خانه های متعددی داشت درپیش گرفتیم.  مسیر بسیار زیبا و صدای دلنشین آبشار حس و روحیه خو بی به ما می داد.ما آرام و آهسته در یک صف و پشت سر هم درسکوت شب از سمت اوسون به مسیر خودمان ادامه دادیم. منطقه زیبای اوسون که در منطقه دربند و حد فاصل روستای  پس قلعه و شیرپلا و ایستگاه ۵ توچال واقع گردیده، از زیباترین مناطق ارتفاعات شمال تهران است که آبشار زیبا و رودخانه طبیعی آن شکوه و جلال خاصی به کوههای شکیل آن داده است. در طول مسیر توقف های 1 دقیقه ای برای صرف آب وتنقلات و استراحت های کوتاه داشتیم .در ادامه مسیر به روستای پس قلعه که در قدیم آن را دربند علیا می خواندند و در دو کیلومتری شمیران واقع شده است رسیدیم این روستای توریستی در دره ای پر آب در کنار رودخانه جعفرآباد قرار گرفته است. رودخانه جعفرآباد از بهم پیوستن رودخانه شیر پلا و اوسون شکل می گیرد. روستای پس قلعه در ابتدای راهِ صعودِ کوهنوردان به قله توچال و مسیر رهگذران به آبشار دو قلو، مجتمع کوهستانی شیرپلا، قلل شاه نشین و پیاز چال قرار دارد. قدمت این دهکده به پیش از اسلام باز می گردد .چون مسیر صعودمان از سمت دره اوسون به سمت پناهگاه شیرپلا صخره ای بود با راهنمایی آقای سرورسرپرست برنامه و جناب آقای برزگرعقب دار برنامه با دقت فراوان به صعود ادامه دادیم . وقتی به کافه رجب رسیدیم بنا به تصمیم سرپرست باتون ها را در کوله قرار دادیم و هد لایت ها را روشن و پشت سر هم حرکت نمودیم .در طول مسیر طناب های نصب شده بود که کوهنوردان برای امنیت بیشتر استفاده کنند.ازمیدان مجسمه تا شیرپلا حدود ۳ ساعت تا ۳:۳۰ راه هست. تا کافه رجب(داوودی) یک ساعت و نیم و از اونجا به بعد هم حدودا یک ساعت نیم راهه. طبقه اول شیرپلا برای کسانیه که خودشون مواد غذایی دارند، در طبقه دوم غذا و چای و مواد غذایی هست. در طبقه اول آب آشامیدنی هم میتونید  بردارید. در بالاپشت‌بوم شیرپلا سرویس بهداشتی و خوابگاه زنانه و مردانه وجود داره و چشم‌انداز بسیار قشنگی داره. در ضمن وروردی شیرپلا ۲۰۰۰ تومان است . پناهگاه شیرپلا که یک مجتمع کوهستانی در ارتفاع 2750 متری از سطح دریا قرار گرفته است  با 800  متر مربع مساحت ظرفیت اسکان 250 نفر مسافر را دارد. که از جمله امکانات آن می توان به آب و برق و بوفه اشاره نمود. مجتمع کوهستانی شیرپلا در مسیر صعود به قله توچال قرار دارد. افرادی که قصد صعود به قلل توچال، پیازچال و شاه نشین را دارند می توانند برای استراحت و توقف شبانه از امکانات مجتمع کوهستانی شیرپلا استفاده کنند.شایان ذکر است  این پناه گاه تا از ساعت 6 صبح تا 10 شب باز می باشد پس قابل توجه کسانی  که قصد صعود شبانه به سمت قله توچال یا اطراف را دارند چنانچه برای استراحت بخواهند از پناهگاه شیرپلا استفاده نمایند باید تا قبل ساعت 10  شب آنجا باشند.پس از عبور از مسیر صخره ای  شیر پلا به کافه آبشار دو قلو در مسیر رسیدیم در کنار کافه می توان پناه گاه شیر پلا را به وضوح در روبه رو خود دید. آبشار  دوقلو در ارتفاع ۲۷۰۰ متری از سطح دریا، نزدیک به پناهگاه شیرپلا و در مسیر اصلی صعود به توچال قرار دارد. ارتفاع تقریبی این آبشار، ۲۰ متر است .با سرقدمی و سرپرستی آقای سرور به آرامی به سمت پناهگاه شیر پلا حرکت کردیم.وقتی به پناهگاه  شیرپلا رسیدیم نور مهتاب کل محوطه رو روشن کرده بود.حدوداً 15 دقیه  جهت استراحت و خوردن آب و تنقلات  توقف کردیم.اهالی البرز به پلو، پلا می گویند و شیرپلا همان شیربرنج می باشد. احتمالا روزگاری در این اقامتگاه شیربرنج گرم سرو می شده است.جالبه بدونید در افسانه ها آمده است که کیقباد پادشاه افسانه ای ایران قبل از این که به سلطنت برسد، با کمک رستم در دژ کیقباد که همین شیرپلای امروزیست اقامت داشته است.باد خنکی شروع به وزیدن گرفته بود بچه ها بالاپوش های گرم خودشون و پوشیدند و  با استفاده از باتون  زیر نور مهتاب پناهگاه شیرپلارا به سمت سه راهی (شیرپلا- توچال- اسون) ترک کردیم . به سه راهی كه رسیدیم مسیر را به سمت قله توچال ادامه دادیم. بعد از گذشت حدود یک ساعت و نیم به منطقه سیاه سنگ (چون این منطقه دارای سنگ‌های سیاهی می‌باشد به آن سیاه سنگ می‌گویند) و جانپناه امیری نزدیک شدیم. 3387 متر (تابلو فدراسیون)جانپناه زنده یاد امیری که به همت خانواده ايشان بنا شده است، این کوهنورد در تاریخ ۱۳۷۳/۹/۱۹ در همین مکان بر اثر سانحه کوهنوردی فوت کردند. روحشان شاد و یادشان گرامی باد .بعد از کمی استراحت در جانپناه امیری عازم قله توچال شدیم، در این منطقه می‌توان قله توچال را در دور دست مشاهده نمود. کوهنوردان قدیمی به این منطقه ۷ ناز می‌گویند. در عبور از این منطقه، قله توچال چند بار در پستی و بلندی‌ها ظاهر و بعد محو می‌شود، و به همین دلیل می‌گویندهفت ناز. نزدیک های اذان صبح بود که  به جان پناه امیری رسیدیم. بیشتر کوهنوردانی که شب را در جانپناه اقامت داشتند کم کم بیدار شده بودند و مشغول خوردن سحری بودند چون تا اذان صبح چیزی نمونده بود .ما هم کمی استراحت کردیم آب و چایی و تنقلات خوردیم و به مسیرمون  به سمت قله ادامه دادیم.در مسیر پناه گاه امیری به سمت قله توچال در دهه شصت ۱۱۰ عدد میله زده شده که علت اینکار به خاطر طوفان ومه غلیظ در زمستان می باشد که کوهنوردان مسیر تا قله را گم نکنند.سرعت باد هم نزدیک قله به 30 تا 40 کیلومتر بر ساعت می رسید به قله که رسیدیم  07:17دقیقه صبح بود ,آفتاب کم کم خودش و نمایان می کرد که قدم  برفراز قله توچال قله عشق نهادیم سر تاسر قله رو برف پوشانیده بود و سرتاسرآسمان را ابر فرا گرفته بود , باد می وزید و ما کمی از نور خورشید که بر سطح قله نور افشانی می نمود لذت می بردیم .داخل جانپناه توچال شدیم این جانپناه یا اردلان، بنایی واقع در بالاترین نقطۀ کوهستان توچال در ارتفاع ۹۶۳‘ ۳ متری از سطح دریا. این جان‌پناه در ۱۳۴۵ ش با همکاری دکتر اردلان و مسئولان فدراسیون کوهنوردی با هزینۀ ۰۰۰‘۲۸ تومان ساخته شد. آلومینیوم و پروفیل از مصالح به کار برده شده در نخستین مرحلۀ بنای این جان‌پناه است. این بنا در ۱۳۶۹ ش بازسازی شد که طی آن پروفیل و ورقهای آهنی نیز به کار رفت. وسعت کلی بنا حدود ۲۵ متر بـا ابعـاد ۵ × ۵ و بلنـدی ۴ متر است و گنجایش ۱۵ نفر را دارد. نزدیک‌ترین روستاها به این جان‌پناه، روستاهای پس‌قلعه، اوسون، آهار و ایگل‌اند. از طریق این جان‌پناه می‌توان به قله‌های توچال، هومند، قزقون‌چال، شاه‌نشین، دارآباد و ارتفاعات جنوبی البرز مرکزی صعود کرداز قله  توچال  می توان قله با شکوه دماوند وبسیاری از قلل اطراف را دید.پس از رسیدن به این قله باشکوه و صرف صبحانه وگرفتن عکس یادگاری بر روی قله ساعت  8:00 باتصمیم سرپرست به سمت تله کابین حرکت کردیم که این زمان به طور متوسط 20 تا 30 دقیقه می باشد..تله‌کابین توچال مسافران خود را از ایستگاه اول و از ارتفاع ۱۹۰۰ متری از سطح دریا به ایستگاه ۷ در ارتفاع ۳۶۸۰ متری می‌برد. ایستگاه‌های ۲ و ۵ شامل رستوران و تفرجگاهند. ایستگاه ۷ شامل پیست اسکی و محل قرارگیری هتل توچال است. طول مسیر رفت و برگشت تله‌کابین ۱۵ کیلومتر است که این یعنی حدود ۸۰ دقیقه را می‌توانید در دامنه‌های برفگیر رشته‌کوه البرز لذت ببرید. تله‌کابین توچال یکی از طولانی‌ترین خطوط کابلراه در دنیاست.  برای صعود به این قله زیبا کوله پشتی مناسب ، کفش کوهنوردی یا طبیعت گردی ساقدار با آج مناسب در کف ، عینک آفتابی و کلاه نقاب دار برای روزهای آفتابی ، لباس گرم و تجهیزات زمستانه برای فصول سرد ، دارو و لوازم شخصی ، بطری آب، میوه، غذا و تننقلات ، کیت امداد و کمک های اولیه ، GPS با باطری اضافه یا پاوربانک برای گوشی، تمام وسایل لازم برای پیمایش در طبیعت مانند باتون.

و در آخر چند تا نکته مهم در کوهنوردی در زمستان :
*کوهنوردی در زمستان را جدی بگیرید . بدانید که چه می‌کنید و بکوشید که خانواده‌ و نزدیکان شما هم از واقعیت‌های کار مورد علاقه‌تان اطلاعاتی داشته باشند.
*خود را با بیمه‌های ورزشی مناسب پوشش دهید.
*بدون آنکه در کوهنوردی غیر زمستانی مهارت یافته باشید، در زمستان به کوه نروید.
*گروه های کوچک (۶-۵ نفره) ترکیب خوبی برای صعود زمستانی است.
*پسماندها را جمع‌آوری کرده و از آلوده‌سازی و تخریب محیط جلوگیرکنید.
*در انتخاب وسایل خود خوب دقت کنید: لازم نیست جدیدترین کفش و پوشاک موجود در بازار را بخرید، با کوهنوردان با تجربه مشورت کنید و وسایل خود را در برنامه‌های یک روزه زمستانی یا در مسیرهای شناخته شده و مطمئن امتحان کنید
* وسایل اضافه با خود نبرید. بارکشی در شیب‌های پوشیده از برف طاقت‌فرسا است.
*حدود سه برابر زمانی که صرف یک صعود در تابستان می‌کنید، برای همان صعود در فصل زمستان در نظر بگیرید.
*شیوه‌های مقابله با سرمازدگی و دیگر خطرها را فرابگیرد. اصول جست‌وجو و نجات را در برنامه‌های پیش از صعود‌های بزرگ تمرین کنید.
*یاد بگیرید که کارهایی مانند بستن بند کفش، عکاسی، حمایت کردن و هر کار دیگری با وسایل کوهنوری را با دستکش انجام دهید.
*عینک مناسب بزنید .
*حتما از کرم های ضد آفتاب برای محافظت از پوست استفاده نمایید
*جانورانی مانند بزکوهی و میش، در زمستان باردار هستند، و در مواردی ممکن است به علت گرسنگی و خستگی توان فرار نداشته باشند. با آنها مهربان باشید و آسوده‌شان بگذارید. حیواناتی مانند خرس هم ممکن است در سوراخ‌ها و غارها در حالت نیمه خواب باشند به این گونه مکان ها نزدیک نشوید.
*از سوزاندن شاخه درختان و بوته‌ها برای گرم کردن خود بپرهیزید.
*دوره های کوهنوردی را در اسرع وقت بگذرانید .

                                                                        نکات بالا در مکانی وزمانی بسیار مفید خواهند بود. کوهنوردی را جدی بگیرید!!!.

مشخصات کلی برنامه:

نوع برنامه: کوهنوردی
کل مدت زمان : حدود پیمایش ۸ ساعت و 40 دقیقه
کل مدت فرود: با تله کابین
مسافت پای کار تا قله :9 کیلومتر 

مختصات قله :  UTM) 39S 537834 3971213)  
رشته کوه  :البرز مرکزی
وضعیت آنتن دهی موبایل :در کل مسیر آنتن دهی وجود دارد.
نزدیک ترین مرکز درمانی :مرکز فوریت‌های پزشکی هلال احمر